Više od 100.000 starijih žena je van penzijskog sistema, što znači da u Srbiji svaka osma starija žena nema penziju – samo je jedan od zabrinjavajućih podataka koji su se čuli današnjeg predstavljanja "Posebnog izveštaja Zaštitnika građana o zastupljenosti usluga socijalne i zdravstvene zaštite za starije žene koje žive na selu".

Od 806.000 žena starijih od 65 godina, njih 336.000 živi u seoskim sredinama, i to najviše u Šumadiji, pa u zapadnoj Srbiji, istočnoj Srbiji, Vojvodini, a najmanje na području Beograda, rekla je Amiti Nadežda Satarić predstavnica udruženja Snaga prijateljstva.

"Kada govorimo o starijim ženama sa sela, ono što uopšteno možemo da kažemo je da je njihov socio-ekonomski položaj mnogo lošiji u odnosu na njihove vršnjakinje, koje žive u gradskim sredinama i u odnosu na njihove vršnjake i iz seoskih i iz gradskih sredina", poručila je Satarić.

Starije žene na selu nisu homogena grupa, pa se ne može uopšteno oceniti njihov položaj, smatra Satarić. Naglasila je da "nije isto biti žena i živeti u beogradskoj prigradskoj opštini, gde je mnogo razvijenija sva potrebna infrastruktura za njih, gde imaju mnogo više šanse da privređuju i da ono što urade u poljoprivedi plasiraju na tržišta, i biti žena na jugu i jugo-istoku Srbije“, objasnila je i dodala "da u Beogradu može mnogo više proizvoda da se proda, tim pre što se 42 odsto BDP zemlje formira upravo u Beogradu.“

Stepen obrazovanja starijih žena sa sela mnogo je niži u odnosu na njihove vršnjakinje iz seoskih sredina, kao i muškaraca i iz seoskih i gradskih sredina. "Prema popisu iz 2011. godine, jer nemamo novije podatke, od 89.000 nepismenih odraslih stanovnika Srbije, najveći broj među njima su upravo žene starije od 65 godina.  Naša pretpostavka je da su te žene većinom iz seoske sredine", napomenula je Satarić.

Zaštitnik građana Zoran Pašalić smatra da bi trebalo tačno utvrdi njihov položaj u odnosu na prava koja svi drugi imaju, a koja se ne sprovode, iako su uređena izmenama zakona.

"Mi ćemo insistirati na ovoj temi i ovom istraživanju, posetiti većinu gradova u Srbiji ne bi li javnost razumela šta je položaj starijih žena na selu, koji mora da se poboljša", poručio je Pašalić.

Najvažnije je da se starijim ženama na selu obezbedi socijalno i zdravstveno osiguranje, smatra Pašalić, "jer rad u kući uopšte nije vrednovan“.

Zaštitnik preporučuje i da se propišu pokazatelji kvaliteta pružene usluge kućnog lečenja koji bi bili specifični za ciljnu grupu starijih žena na selu. Takođe, potrebno je da nadležni organi uspostave sistematsko i centralizovano prikupljanje i obradu podataka o ostvarivanju ekonomskih i socijalnih prava i prava iz oblasti zdravstvene zaštite na državnom, pokrajinskom i lokalnom nivou. Jedinicama lokalne samouprave se preporučuje da deo sredstava raspodele tako da se obezbedi kontinuirano finansiranje usluga socijalne i zdravstvene zaštite za starije žene na selu.

S.Ć./FoNet

Čitajte dnevne vesti, analize, komentare i intervjue na www.vreme.com