Kultura

Novi album: Piter Gebrijel – i/o

foto: promo

Zavet Velikog majstora

Eteričan, dubok i višeslojan, novi album Pitera Gebrijela otkriva najtananija umetnikova osećanja i pruža sofisticiran, gotovo spiritualan pogled na međusobnu povezanost svih aspekata života, složenost društvenih prilika i neumitnu prolaznost vremena

Whatever mess you find
yourself within
Regardless how you got there
Love can heal

Da su muzičari, kojim slučajem, nekakvo bratstvo hijerarhijski ustrojeno poput lože Slobodnih zidara, titula Velikog majstora nesumnjivo bi pripala Piteru Gebrijelu. Ovaj muzički mistik, koji je kao malo ko u industriji uticao na globalni muzički pejzaž kakav poznajemo danas, podario je svetu i slušaocima još jedno važno delo, kodnog naziva – i/o.

Ovo izdanje, koje je stvarano bezmalo tri decenije, već sada može da se svrsta u sam vrh Gebrijelovog opusa, a emotivna lirika i vibrirajući zvučni talasi koji dopiru sa novog albuma stavljaju ga u red najboljih izdanja objavljenih u svetu u prethodnih ko-zna-koliko godina.

Okupivši u svom studijskom kompleksu Real World proverenu ekipu saradnika, među kojima su basista Toni Levin, gitarista Dejvid Rouds i bubnjar Manu Kače, engleski muzičar upustio se u kreiranje još jednog tipično “gebrijelovskog” muzičkog univerzuma: i/o (koji može da se čita i kao in/out) njegov je prvi studijski album sa originalnim materijalom još od izdanja Up iz 2002. iako je rad na novom projektu Piter Gebrijel započeo još sredinom 90-ih godina prošlog veka.

Deluje neverovatno da čovek koji je u februaru napunio 73 godine pravi tako potentnu, rezonujuću i ohrabrujuću muziku, koja dubinski korespondira sa aktuelnim duhom vremena i turbulentnim dešavanjima u svetu. Pesme sa i/o nude neobično visoku dozu empatije i kao da žele da pruže utehu i nadu svima onima koji pokušavaju da u sveopštom haosu i rasulu pronađu svoju vertikalu i smisao.

Već uvodna numera Panopticum metaforično ukazuje na problem prekomernog nadzora i sveopšti nedostatak privatnosti u digitalnom dobu i kao da priziva da upravo moćnici i njihove sumnjive rabote budu, za promenu, pomno “praćeni” od strane običnih ljudi. Sa druge strane, tema-vodilja naslovne pesme i/o ukazuje na povezanost i međuzavisnost čovečanstva i prirode koja ga okružuje.

Piter Gebrijel je, u svom stilu, objavljivao po jedan novi singl sa ploče svakog punog meseca tokom 2023. godine, a i sâm album zapravo je muzička “kovanica sa dva lica”: slušaoci mogu da biraju koju verziju albuma od 12 numera žele da slušaju – BrightSide ili DarkSide miks – od kojih svaka verzija sadrži iste pesme u istom redosledu, ali sa malim, nijansiranim razlikama među njima.

Iz numere u numeru, album i/o teče poput potoka u živopisnoj dolini; muzika vijuga i menja brzinu i tempo, a širu sliku dopunjuju znalački ukomponovani slojevi prelepih zvučnih detalja – gitara, sintisajzera, violina i hipnotišućih ritmova. Jedan od vrhunaca ploče dolazi sa pesmom Four Kinds of Horses, čijoj transcendentalnoj atmosferi je doprineo legendarni producent i muzičar Brajan Ino svojim prepoznatljivim ambijentalnim lupovima i sintisajzerima. Upečatljiva je i eterična balada Love Can Heal, kao i meditativna So Much, u kojoj Gebrijel – po svim kriterijumima uspešan, ostvaren i ispunjen čovek – svoju možda i najličniju pesmu sa ploče započinje gorkim introspektivnim stihom So much unfinished business

Unutrašnja snaga ovog albuma ne počiva samo na virtuoznosti umetnika koji su ga sačinili. Ključ je u toj dimenziji duha, koju je Gebrijel instiktivno suprotstavio rastućem osećaju sveopšte otuđenosti i besmisla u svetu. Zato o vrednosti ploče i/o govori i spoznaja da čitave generacije “savremenih” pop-rok muzičara više nisu u stanju da naprave delo koje će imati tu vrstu dubine, koherentnosti, iskonskih vrednosti i simbolike. Svih onih važnih stvari, dakle, koje ne mogu biti tek puko sredstvo u ispunjenju profanih komercijalnih ciljeva i želje za slavom ambicioznih pojedinaca u muzičkoj industriji. Potpisniku ovih redova zbog toga je i odlazak na njegov koncert pre trideset godina delovao kao retko inicijacijsko iskustvo; kao ulazak u nekakav očaravajući Skriveni svet, sasvim u skladu sa nazivom tada aktuelne turneje britanskog umetnika.

I kao autor, i kao javna ličnost i aktivista, Piter Gebrijel uvek je glasno govorio o važnim društvenim i političkim pitanjima. Zalagao se, recimo, za rešenje izraelsko-palestinskog sukoba po modelu dveju država; pozivao je na ostanak Britanije u EU; protivio se britanskoj podršci Americi u ratu u Iraku, glasno je govorio protiv aparthejda u Južnoafričkoj Republici i bio je jedna od prvih svetski poznatih ličnosti koja je 2014. pozvala na pomoć Srbiji i zemljama regiona pogođenim katastrofalnim poplavama.

Piter Gebrijel je u karijeri dva puta bio uvršten u Rokenrol kuću slavnih i dobitnik je brojnih Gremi i MTV nagrada. Kao jedan od poslednjih giganata i inovatora rok muzike, albumom i/o napravio je svoj muzički zavet za budućnost, a čak i da više nikada ne objavi ni jedan jedini singl, Gebrijelov doprinos globalnoj muzičkoj arhitekturi ostaće trajan i nemerljiv.

https://www.youtube.com/watch?v=lnhuBHD-Oqo&list=PLxA687tYuMWjcCiWNPw3YA_gcSrYnAE9Q

Iz istog broja

Roman(i)

Originalan tretman starih obrazaca

Ivan Milenković

Bioskop (2): 20.000 vrsta pčela

Košnice u nama

Zoran Janković

Bioskop: Pokidan

Čemu ovo služi, a još i ne radi?

Đorđe Bajić

Pozorište

Preigravanje nauštrb fokusiranosti

Marina Milivojević Mađarev

Arhiva nedeljnika Vreme>

Pogledajte arhivu