Ekspertske organizacije su kod nas sve do 1990. godine bile podređene državi jer ih je ona osnivala, finansirala i naručivala projekte (akademske institucije, instituti, zavodi, agencije). Od 1990. godine počinje osnivanje raznih vrsta nevladinih i neprofitnih organizacija, iz kojih su se počele razvijati i ekspertske nevladine organizacije. U tom periodu se i pojedini naučno-istraživački instituti odvajaju od države, neki finansijski a neki programski, da bi se preko svojih istraživačkih projekata uključili u analiziranje i pronalaženje rešenja za aktuelne državne, privredne i društvene probleme.

Organizacije koje se bave javnom politikom i pružanjem intelektualnih usluga u zamljama postkomunističke transformacije odigrale su važnu ulogu u demokratizaciji političkog života i otvaranju zatvorenih društava. Kao nezavisne institucije koje predstavljaju civilno društvo think tankovi nude objektivna, nezavisna istraživanja visokog nivoa analize i otkrivaju strategiju alternativnih rešenja zvanične politike. Od njihovih intelektualnih usluga koristi imaju svi važni socijalni akteri. Nevladine organizacije i građanski pokreti od njih mogu dobiti stručnu podršku i važne informacije. Mediji mogu dobiti pouzdane dokumentacione izvore, a političari – javni činovnici i menadžeri, koji upravljaju državom i privredom, mogu dobiti relevantne argumente i nepristrasne procene o realnom stanju globalne i lokalne zajednice. Značaj think tankova leži u tome što oni, osim što analiziraju stanja i pronalaze funkcionalnia rešenja, rade i na dobijanju podrške javnosti za takve aktivnosti i inovacije. Zbog toga se i govori o dve vrste think tankova. Jednu čine tradicionalni, usredsređeni na kvalitativne analize i visoke profesionalne standarde, a drugu moderni think tankovi, usredsređeni na savetodavne i razvojne funkcije. Oni se nazivaju i action tanks jer svoje ideje koncepcije nastoje da učine što pragmatičnijim i atraktivnim ne samo za nasioce javnih ovlašćenja već i za širu javnost. Mnogi think tankovi su između ova dva modela, u nastojanju da rezultate svojih aktivnosti učine što upotrebljivijim ne samo za donosioce najvažnih političkih odluka već i za druge brojne institucije i organizacije u različitim domenima savremenog društva.