Dva dana pred Božić nemački mediji su izveštavali o rezultatima ankete sprovedene u većim gradovima, a naslovi bi se saželi u jedno – još više Nemaca napustilo je crkvu ove godine. I 2021. se govorilo o rekordnom broju vernika koji su odlučili da to više, makar na papiru, ne budu. Danas je, i kada je reč o Katoličkoj, ali i Evangeličkoj crkvi u Nemačkoj, situacija još turobnija.

Tako je u Minhenu, središtu katoličke Bavarske, i do 160 ljudi dnevno je napuštalo crkvu, pogotovo u poslednjim danima januara 2022. Tome je prethodila tužba za zlostavljanja u nadbiskupiji Minhena i Frajzinga. Prema navodima tužioca radi se o najmanje 497 žrtava i 235 počinioca, ali i još nečem – o dugogodišnjem zataškavanju. Nemačka javnost kao odgovorne za nečinjenje vidi minhenske nadbiskupe, ali i dvojicu prethodnih papa – Jovana Pavla II i Benedikta XVI. Govori se zato o ozbiljnoj krizi poverenja u Crkvu. A pomenuti slučaj je samo jedan u dugačkom nizu.

Kao razlozi za okretanje leđa Crkvi najpre se navode finansijske zloupotrebe i seksualno zlostavljanje, boljke na koje je, kako se nažalost pokazalo, malo koja institucija imuna.

A gde je gušća tišina, tamo su snažnije ukorenjene. Sada se Crkva suočava sa posledicama nedela svojih predstavnika i činjenice da su bili zaštićeni. Gubitak vernika u procesu njenog pročišćenja teško da je neočekivan.

Sinodalni put

Prema rečima predsedavajućeg Nemačke biskupske konferencije Georga Bezinga, upravo je zlostavljanje, odnosno jedna ranija studija o zlostavljanju koja je ukazivala na sistemske uzroke seksualnog nasilja u Crkvi i njegovo zataškavanje, bilo početna tačka za Sinodalni put.

Sinodalni put je započet pre više od tri godine kao izraz potrebe za (pro)nalažanjem odgovora u vezi sa budućim delovanjem Katoličke crkve u Nemačkoj. Može se opisati i kao pokušaj dijaloga unutar Crkve, odnosno razgovor između svih njenih članova, što uključuje i laike. Teme o kojima se raspravlja su za većinu u Katoličkoj crkvi i dalje tabui: moć i raspodela moći u Crkvi; partnerski odnosi i seksualnost (prihvatanje istopolnih zajednica); sveštenička služba, uključujući i raspravu o celibatu; žene u Crkvi, odnosno mogućnost rukopoloženja žena.

Rasprave su žustre, a jaz je velik. Konzervativna – i brojnija – struja u Crkvi vidi sinodalni put kao Reformaciju 21. veka, opasno prilagođavanje duhu vremena, požar koji se može proširiti i na ostale delove Crkve (a posle vatre, ostaje pepeo), razvodnjavanje crkvenog učenja…Čak je i papa Franja, poznat po tome što ne donosi zaključke olako i što je veoma otvoren za razgovor i kritiku,  upozorio Crkvu u Nemačkoj "na opasnost od protestantizacije“.

Biskup Bezing na kritike odgovora da niko u Nemačkoj nema nameru da uđe u raskol, već da učestvuje u dijalogu, kao i da je "narod Božiji u Nemačkoj nestrpljiv“, naglasivši kao najhitnije pitanje – ulogu žena u Crkvi. Ukoliko Crkva odbije unutrašnju reformu i poziv vernika, distanca će se još više povećati, a nijedna kriza se nije rešila tako što se ponavljala prošlost.

"Svi napori za evangelizaciju će donositi malo plodova ako nas radikalna iskrenost o greškama i sistemskim nedostacima unutar naše Crkve ne bude prvo vodila ka doslednoj potrazi za preobraćenjem i obnovom, u strukturnom smislu i čak u crkvenoj praksi i učenju“, kazao je biskup Bezing nedavno u svom govoru u Rimu. Nije mogao biti direktniji.

 

Čitajte dnevne vesti, analize, komentare i intervjue na www.vreme.com