U poslednjih desetak dana, trojica najboljih igrača sa ovih prostora u NBA ligi imali su fantastične rezultate. Nikola Jokić je izabran za najboljeg igrača Zapadne konferencije u januaru. U utakmici Denver Nagetsa protiv Sakramento Kingsa postigao je 50 poena uz 12 asistencija! Nijedan igrač na poziciji centra nije uspeo da ostvari takav rezultat u poslednjih 46 godina. Pre njega je to uradio legendarni Karim Abdul Džabar, 19. januara 1975. godine.

Luka Dončić je izjednačio rekord karijere sa 43 postignuta poena protiv Golden Stejt Voriorsa. Dončić ima nepune 22 godine, odmah po dolasku u NBA bio je najbolji ruki lige i još u svojoj prvoj sezoni je postao zvezda i lider Dalas Maveriksa. Pre odlaska u Ameriku, bio je prvak Evrope sa reprezentacijom Slovenije, kao i sa Realom iz Madrida u klupskoj konkurenciji.

Nikola Vučević je godinama najbolji igrač Orlando Medžika. Prošle nedelje je postigao lični rekord u NBA ligi sa 43 poena, a u istoj utakmici je imao i 19 skokova.

Sva tri ova igrača su nosioci igre svojih timova. Nikola Jokić i Luka Dončić su najbolji u tri kategorije: po najviše datih poena, broju asistencija i skokova po meču, dok je Vučević lider svog tima po broju poena i skokova.

Kako se ne zapitati šta bi bilo danas da nije došlo do raspada Jugoslavije, i kada bi oni igrali zajedno, u istoj reprezentaciji? Uz to, ko su ostali igrači koji bi se mogli naći u ovom timu?

JUGOSLAVIJA KAO KOŠARKAŠKA VELESILA

Do 1991. godine, reprezentacija Jugoslavije u košarci je osvojila ukupno 26 medalja na najvećim takmičenjima. Zlatna Olimpijska medalja osvojena je 1980. u Moskvi, tri puta je Jugoslavija bila prvak sveta (1970, 1978. i 1990), i petostruki prvak Evrope (1973, 1975, 1977, 1989. i 1991). Zemlja koja je pred svoj kraj imala nešto više od 23 miliona stanovnika, bila je košarkaška velesila. Samo kratkotrajne smene generacija su prekidale njenu dominaciju u svetskim okvirima.

Decenijama je Jugoslavija osvajala medalje na najvećim takmičenjima, na kojima je za glavne protivnike imala SAD i Sovjetski Savez. Od sredine šezdesetih godina prošlog veka pa sve do 1991. godine, košarka je bila najprepoznatljiviji jugoslovenski proizvod. Ogromno trenersko znanje sa izgrađenim sistemom u izboru talentovanih klinaca, stvorilo je planetarno poznatu "jugoslovensku košarkašku školu".

Pred sam raspad zemlje, publika u Sjedinjenim Američkim Državama je upoznala generaciju košarkaša na čelu sa Draženom Petrovićem i Vladom Divcem, koji su otvorili vrata svim ostalim igračima sa ovih prostora, koji su tokom narednih trideset godina ostavili veliki trag u NBA ligi. Uz Dražena Petrovića i Divca najpoznatija imena su Toni Kukoč (osvajač tri NBA pobednička prstena sa Čikago Bulsima), Dino Rađa koji je igrao u Boston Seltiksima, Predrag Stojaković (Sakramento Kings, osvajač prstena sa Dalas Maveriksima). Nekim sjajnim igračima sa ovih prostora nije data šansa da se pokažu u NBA ligi, pre svega Aleksandru Đorđeviću, Žarku Paspalju i Predragu Daniloviću (Paspalj i Danilović su imali u SAD kratke karijere), dok Dejan Bodiroga nikada nije ni poželeo da zameni ulogu najboljeg igrača u Evropi sa mogućnošću da igra desetak minuta po utakmici u Americi.

U trenutku kada je Jugoslavija nadmoćno postala svetski i evropski prvak, dolazi do nasilnog kraja najbolje generacija ondašnje države. Ratovi i raspad zemlje su onemogućili najboljem timu van Amerike da i dalje vlada u svetskim okvirima. Od reprezentacije Jugoslavije su nastala dva jaka tima, koja su i dalje mogla da budu među tri ili četiri najbolje selekcije na svetu – Hrvatska i skraćena Jugoslavija (Srbija i Crna Gora). Hrvatska je 1992. igrala u finalu Olimpijskih igara u Barseloni sa jedinim pravim američkim "Drim timom" (Medžik Džonson, Majkl Džordan, Karl Meloun, Čarls Barkli, Patrik Juing…) i držala se solidno jedno poluvreme. Timu Srbije i Crne Gore je tek 1995. godine dozvoljeno da se takmiči na Evropskom prvenstvu, koje i osvaja (prethodna takmičenja je reprezentacija propustila zbog sankcija, koje su se odnosile i na sport).

Utakmica koju su svi priželjkivali, između prve američke reprezentacije sastavljene od profesionalaca iz NBA lige i Jugoslavije u punom sastavu, na Olimpijadi u Barseloni 1992. godine, nikada nije odigrana.

Igračima poslednje reprezentacije Jugoslavije su nebrojeno puta postavljali pitanja o tome šta bi bilo da se zemlja nije raspala. U najboljim igračkim godinama, rastući zajedno od kadetskih preko juniorskih reprezentacija, taj tim bi u narednih deset godina predstavljao ozbiljnog suparnika američkom timu. Možda ne na Olimpijskim igrama 1992. godine, ali svakako u narednih sedam-osam godina. Već na Olimpijskim igrama u Atlanti 1996, tim Srbije i Crne Gore u prve tri četvrtine meča bio je potpuno ravnopravan sa Amerikancima, i to bez Zorana Savića, člana prve petorke, koji nije igrao zbog povrede. Šta bi bilo da su za ovaj tim igrali Kukoč, Rađa i još nekoliko igrača sa prostora bivše Jugoslavije?

Ostaje zajednička tuga svih igrača koji su činili taj veliki tim. Većina kaže da bi voleli da se odigrala utakmica sa "Drim timom" 1992. godine, zajedničko im je da misle da ne bi tako lako izgubili, a da bi posle tog takmičenja i stečenog iskustva nastavili da pobeđuju sve sledeće američke timove.

NOVA SUPERSILA

Nikola Jokić, Luka Dončić i Nikola Vučević su glavni igrači svojih timova u NBA ligi. Nekada se tako nešto nije moglo ni zamisliti. Veliki Dražen Petrović je godinama tražio svoje mesto pod obručima u Americi, i tek je posle tri – četiri godine počeo da pokazuje svoj raskošan talenat. Kukoč je bio član prve petorke možda najboljeg tima u istoriji NBA lige (Čikago Bulsi sa Džordanom i Pipenom). Najlepšu košarku sa početka 21. veka su igrali Sakramento Kingsi sa Divcem i Stojakovićem, ali niko od njih nije imao vodeću ulogu u tim timovima.

Danas u NBA ligi, osim pomenute trojice, sa velikim uspehom igraju i Bojan i Bogdan Bogdanović. Oba igrača su izraziti bekovi šuteri i često ubacuju više od 20 koševa po utakmici, baš kao i veteran Goran Dragić.

Sklopiti jedan tim koji bi sačinjavali igrači iz bivše Jugoslavije nije nimalo lak zadatak. Danas po prvi put imamo igrače koji u svakom meču mogu dati po tridesetak koševa, ali uklopiti sav ovaj talenat u timsku igru bi predstavljao veliki problem. Nikola Jokić, Luka Dončić, Nikola Vučević, Bojan Bogdanović i Bogdan Bogdanović bi mogli sačinjavati prvu petorku jednog od najboljih timova u NBA ligi. Napadački bi bili u samom vrhu, dok bi imali problema sa odbranom na bekovskim pozicijama – za utakmicu su potrebni i igrači koji dobro igraju odbranu.

Ostaje pitanje ko su ostali igrači koji bi mogli, uz ovu petorku, da predstavljaju najboljih 12 igrača bivše Jugoslavije. Na centarskoj poziciji, uz sigurne Nikolu Jokića i Nikolu Vučevića, trebalo bi priključiti i Jusufa Nurkića, koji nastupa za Portland Trejl Blezerse i odličan je odbrambeni igrač. Uz njih trojicu bi moglo da se nađe mesto i za Ivicu Zupca iz LA Klipersa. Tako bi kompletna centarska linija mogla da bude iz NBA lige.

Igrači na poziciji krila i krilnog centra bili bi možda najslabiji deo ovog tima. Nikola Mirotić je najbolji igrač na mestu visokog krila sa velikim iskustvom iz NBA lige. U svakom timu sa ovih prostora bi moralo da ima mesta i za Nikolu Kalinića, kao najboljeg odbrambenog igrača na toj poziciji. Dario Šarić, koji nastupa za Finiks Sanse, je dobar izbor na poziciji visokog krila kao još jedan vrlo dobar odbrambeni igrač. Nemanja Bjelica je svakako još jedno ime koje bi se moralo naći na spisku, pre svega zbog dugogodišnjeg iskustva koje ima u NBA ligi.

Posle centarskih pozicija, najjači deo tima bio bi na poziciji bekova i plejmejkera. Ovde je i izbor igrača najveći. Osim pomenutih Luke Dončića, Bojana i Bogdana Bogdanovića, tu je i Goran Dragić koji ima najduže iskustvo igranja u najjačoj ligi na svetu. Miloš Teodosić je neophodan svakom timu koji bi predstavljao bivšu Jugoslaviju. Vasilije Micić bi igrama u poslednje vreme zasluženo bio u najužem spisku, ali svakako ne u prvih dvanaest.

Došli smo da liste od 14 najboljih igrača sa prostora bivše Jugoslavije. Nezahvalno je sa ovog spiska skinuti bilo koga, ali neka to u ovom slučaju budu Vasilije Micić i Nemanja Bjelica. Osim Nikole Kalinića, svi igrači u ovom timu su igrali ili još uvek igraju u NBA ligi, i to je i osnovna razlika u odnosu na sve druge timove iz bivše Jugoslavije – dugogodišnje iskustvo igranja u NBA je neprocenjivo.

Trener koji bi danas mogao da vodi tim sastavljen od igrača sa prostora bivše Jugoslavije je svakako Željko Obradović, kao najbolji trener sa ovih prostora, uz Svetislava Pešića, koji bi imao autoritet i iskustvo igranja protiv američkih timova.

Za sve protivnike osim najjače reprezentacije SAD, ova ekipa bi predstavljala nerešivu enigmu.

UTAKMICA SAD – BIVŠA JUGOSLAVIJA

Za razliku od svih dosadašnjih utakmica koje su generacije košarkaša sa ovog prostora igrale sa reprezentacijom SAD, ovaj tim ne bi imao pad u energiji i problem kratke klupe, koji su glavni razlozi izgubljenih utakmica u proteklim godinama. Na svakoj poziciji su barem dva igrača koja bi mogla da se suprotstave američkim igračima. Takođe, tu ima više igrača koji bi mogli da rešavaju utakmice u trenucima kada se lomi rezultat. To već svakako rade u svojim klubovima, pre svega Jokić, Dončić i Teodosić.

Ne bi trebalo brinuti zbog neuigranosti, u istoj poziciji bili bi i Amerikanci. Jedina razlika na strani Amerikanaca je fizička snaga, ali ni ona ne bi bila toliko dominantna kao do sada. Ipak su to igrači koji godinama igraju sa njima, i dovoljno znaju prednosti i mane svakog američkog igrača pojedinačno.

Amerikanci prepoznaju isključivo Olimpijske igre i kada na njih šalju svoj najbolji tim, tada su nepobedivi. Do sada. Ovaj tim bio bi spreman da se nosi sa najboljim američkim timom i da, za razliku od svih dosadašnjih ekipa, može da uđe u egal završnicu, a tada bi američka superiornost bila na ispitu. Kada voda uđe u uši, svašta je moguće.

Do ove utakmice, nažalost, verovatno nikada neće doći, ali je zanimljivo o tome razmišljati i pričati. To je, pre svega, velika priča o jednoj relativno maloj zemlji koja mnogo voli košarku, a najviše voli da se takmiči sa jačima od sebe i pobeđuje.

A možda ipak postoji neko ko bi ideju o košarkaškoj utakmici SAD – bivša Jugoslavija sproveo u delo. Sigurno je da bi tu utakmicu gledali i ljuti nacionalisti iz svih država nastalih raspadom Jugoslavije i navijali za ovaj tim, i da bi im postalo jasno koliko smo bili moćni bar u sportskim okvirima, a koliko bismo tek sada bili moćni da smo zajedno.