Privatizovana stvar
"Profesionalni internacionalizam"; "Vreme" br. 746
Objavili ste autorski tekst Marka Omčikusa pod naslovom "Profesionalni internacionalizam". S obzirom na to da se radi o aktivnostima Nacionalnog komiteta ICOMOS-a (Međunarodni savet za spomenike i lokalitete), temi koja zadaje problema većem broju konzervatora, moramo istine radi da reagujemo na ovaj tekst.
Jugoslovenski Nacionalni komitet ICOMOS-a obnovljen je sa obavezom i željom da se konzervatori Srbije i Crne Gore ponovo uključe u rad ove asocijacije iz potrebe da razmene iskustva i prevaziđu vreme neoficijelnih, gotovo ilegalnih kontakata. Jer, kao što piše u Statutu (član 11): "Nacionalni komitet ICOMOS-a služi kao forum za diskusiju i razmenu informacija na nacionalnom i međunarodnom planu, po pitanju principa i tehničke, zakonske i administrativne prakse koji utiču na konzervaciju, restauraciju, obnovu i unapređenje spomenika i spomeničkih celina".
Jugoslovenski Nacionalni komitet obnovljen je 1999. godine, kada je usvojen Statut po modelu predloženom od strane ICOMOS-a i verifikovano inicijalno članstvo, a konačno ratifikovan na sastanku Izvršnog komiteta ICOMOS-a, održanom u maju 2000. godine u Parizu. Marko Omčikus je na funkciji predsednika Nacionalnog komiteta od njegovog obnavljanja (a prema Statutu, član 21, predsednik Nacionalnog komiteta bira se sa dvogodišnjim mandatom).
Takođe prema Statutu (član 20), obaveza predsednika je da najmanje jednom godišnje sazove Skupštinu koja je najviši organ upravljanja. Međutim, Skupštine, koju čine svi članovi Nacionalnog komiteta, nije bilo od njegovog osnivanja do danas. Marko Omčikus je oko sebe stvorio Grupu-Upravu koju čini četvoro-petoro ljudi, koji su i Predsednik i Predsedništvo i Izvršni i Nadzorni odbor i Skupština. Niko od članova koji su revitalizovali Nacionalni komitet ICOMOS-a i koji su do 2004. godine preživeli filtriranja Grupe ne zna ni ko je još pored njega član.
Godinama kolege širom Srbije pokušavaju da se učlane u ICOMOS preko svog Nacionalnog komiteta, ali im to do sada nije uspelo, jer je ICOMOS "elitna organizacija", kako je to Omčikus objasnio na Predsedništvu Društva konzervatora, u proleće 2004. godine. Ova izjava je u potpunoj suprotnosti sa načelima iz Statuta (član 13) prema kojima "članovi Nacionalnog komiteta ICOMOS-a mogu biti svi građani aktivno uključeni u konzervaciju spomenika i spomeničkih celina, predstavnici institucija koje se bave konzervacijom, zaštitom, restauracijom, obnovom, unapređivanjem ili oživljavanjem istorijskih spomenika i spomeničkih celina, sva fizička lica zainteresovana za promovisanje ciljeva Nacionalnog komiteta ICOMOS-a i za njihovo sprovođenje".
Ni preko 20 konzervatora (arhitekte, istoričari umetnosti i slikari) iz Republičkog zavoda za zaštitu spomenika kulture i Zavoda iz Pančeva već tri godine ne uspeva da se učlani, uz obrazloženja Grupe da se ne primaju prijave, da je sada kraj ili početak godine, da su sva mesta popunjena…
Na regionalni sastanak ICOMOS-a posvećen stradanju baštine na Kosovu i Metohiji, organizovan u proleće 2004. godine, nisu pozvani ni članovi sa članskim karticama za 2004, do insistiranja Dejana Radovanovića, člana ICOMOS-a, koji je informaciju o sastanku dobio od kolege Hrvoja Giaconija iz Rijeke, člana Nacionalnog komiteta ICOMOS-a u Hrvatskoj. U Republičkom zavodu za zaštitu spomenika kulture svega je nekoliko stručnjaka znalo za ovaj sastanak, a onima koji su na dan skupa saznali i pokušali da prisustvuju, obezbeđenje je zabranilo ulaz. Na sastanak nisu pozvani ne samo članovi koji su osnivali ICOMOS u prethodnoj državi nego ni oni koji su radili na zaštiti baštine na Kosovu i Metohiji.
Konzervatori koji traže da se učlane već su se obraćali i Izvršnom komitetu ICOMOS-a u Parizu, u pokušaju da se reformiše postojeći ili obrazuje novi nacionalni komitet.
Da li oni koji finansiraju rad neformalne Uprave i privatizovanog Nacionalnog komiteta misle da daju doprinos "internacionalnom profesionalizmu"?
Konzervatori: Dejan Radovanović (zna da je član), Svetlana Bakić, Mirjana Đekić, Slavica Vujović, Bosiljka Tomašević, Vojin Nikolić, Aleksandra Davidov-Temerinski, Marina Bunardžić, Miroslav Nonin, Miroslav Zakić, Ljiljana Tadin, Siniša Zeković, Ivana Pašić, Olivera Brdarić, Bogdan Janjušević, Siniša Temerinski, Branislav Orlić, Vladimir Bulajić, Sonja Poslušni, Stojanka Samardžić, Nemanja Smičiklas, Ružica Vasić, Dragan Sučević, Ženi Kelec, Branislava Popović.