Predstavnici više od sto izbegličkih udruženja i zavičajni klubovi Srba i ostalih građana iz Republike Hrvatske u Srbiji, na skupu u sali Skupštine opštine Stari grad u Beogradu u utorak 19. oktobra potpisali su peticiju kojom se traži sveobuhvatno, trajno i pravično rešenje 12 otvorenih pitanja Srba iz Hrvatske. Peticijom se traži povratak pokretne i nepokretne imovine, obnovu imovine uništene u ratu. isplatu zaostalih penzija, isplatu devizne i dinarske štednje i novčane naknade za to što im nije bilo dozvoljeno učešće u privatizaciji kao drugim građanima Hrvatske, reviziju presuda za ratne zločine donetih u odsustvu okrivljenih, pošteno i ujednačeno procesuiranje ratnih zločina i prestanak etnički motivisanih suđenja, brzi završetak procesa ekshumacije i identifikacije nestalih osoba.

Kako su uvodnim izlaganjima objasnili predsednik Asocijacije izbegličkih i drugih udruženja Milojko Budimir i predsednik Koalicije Miodrag Linta, neposredan povod za ovu akciju je saglasnost EU da Hrvatska otvori Poglavlje 23 koje se odnosi na poštovanje ljudskih prava i sloboda i reformu pravosuđa. U sporno poglavlje nisu uključena imovinska i druga stečena prava prognanih Srba. Ukoliko bi se dogodilo da Hrvatska do kraja godine završi pregovore o tom poglavlju, kao što procenjuju vlasti u Zagrebu, Hrvatskoj bi bio otvoren put za potpisivanje Ugovora o pristupanju EU, a onda Srbi ne ostvarili svoja prava.

Udruženja Srba iz Hrvatske će peticiju sa ovim zahtevom uputiti organima Ujedinjenih nacija koji se bave zaštitom ljudskih prava, vladama SAD i svih 27 zemalja članica EU, Savetu Evrope, Evropskoj komisiji, Evropskom parlamentu i OEBS-u.

Izbegličaka udruženja ukazuju na to da je iz Hrvatske je tokom rata 1991-1995. godine prognano 404.000 Srba, da je udeo Srba u ukupnom stanovništvu Hrvatske tako sveden sa 17 na manje od četiri procenta, da je njima oduzeto oko 42.000 stanova, a da je vrednost njihove uništene, opljačkane i uzurpirane imovine procenjena na oko 30 milijardi evra. Prema procenama izbegličkih udruženja, prognani Srbi su imali oko 600.000 hektara zemljišta, oko 18 miliona kvadratnih metara građevinskog prostora, od čega 14 miliona kvadratnih metara stambenog i 4 miliona kvadratnih metara poslovnog prostora. Izbegli i prognani Srbi su, između ostalog, ostali bez oko 400.000 poljoprivrednih mašina, oko 64.000 motornih vozila; oko 440.000 opremljenih spavaćih i dnevnih soba, kuhinja i trpezarija; oko 760.000 raznih kućnih aparata i tehničkih uređaja, oko 980.000 grla krupne stoke, oko 18 miliona čokota vinove loze, oko 8 miliona stabala voćki; oko 120.000 košnica, oko 24.000 bunara i cisterni površine oko 960.000 m2 i velike količine umetničkih predmeta, zlatnog i srebrenog nakita, kao i predmeta od kože. U bankama je ostalo oko 180 miliona tadašnjih njemačkih maraka i oko 3,5 milijardi dinara, te oko 600 miliona dinara u hartijama od vrednosti. Uništeno je ili oštećeno oko 40.000 stambenih i oko 40.000 pomoćnih objekata, a oko 40.000 nosilaca stanarskog prava ostalo je bez stanova…

Srpska udruženja će peticiju uputiti organima Ujedinjenih nacija koji se bave zaštitom ljudskih prava, vladama SAD i svih 27 zemalja članica EU, Savetu Evrope, Evropskoj komisiji, Evropskom parlamentu, OEBS-u. Komesar za izbeglice vlade Srbije, Vladimir Cucić podržao je ovu inicijativu i rekao daje krajnje vreme da Hrvatska počne rešavati pitanja svojih državljana koje je pre 15 ili 20 godine prognala sa njihovih ognjišta.

Dokumenti:

Peticija Koalicije udruženja izbjeglica u Republici Srbiji

Mi, Srbi i ostali građani Republike Hrvatske, koji smo uslijed događaja od 1991. do 1998. godine izbjegli ili prognani iz Hrvatske, koji smo se iselili prije rata iz Hrvatske ili vodimo porijeklo iz Hrvatske a imamo imovinske i druge interese u Republici Hrvatskoj polazeći od neotuđivog, demokratskog prava građana da se izjasne po svim pitanjima koji se tiču naše egzistencije, preko Koalicije udruženja izbjeglica, pokrećemo

PETICIJU

za poštovanje naših temeljnih ljudskih prava u Republici Hrvatskoj a to su: povratak preostale zauzete pokretne i nepokretne imovine; obnova uništene ili oštećene imovine; pravična naknada za uništenu, oštećenu i nestalu pokretnu i nepokretnu imovinu; isplata naknada za bespravno korišćenje privatne imovine; vraćanje instituta stanarskog prava ili pravična naknada za oduzeta stanarska prava; slobodno raspolaganje svojom imovinom; isti uslovi otkupa (kakve su imali ostali građani Hrvatske u procesu otkupa stanova po osnovu stanarskog prav) za stanove koji su dobili povratnici kroz tzv.

Program stambenog zbrinjavanja; isplata zaostalih penzija; isplata devizne i dinarske štednje; konvalidacija radnog staža; revizija presuda koje su donešene u odsustvu okrivljenog; prestanak etnički motivisanih suđenja za ratne zločine; novčana naknada za neučestvovanje u procesu privatizacije državnh, javnih i društvenih preduzeća, eshumacija i identifikacija nestalih lica; pravo na automatsko sticanje hrvatskog državljanstva svim licima koja su rođena u jednoj od republika bivše Jugoslavije a živjeli u Hrvatskoj barem posljednjih 5 godina prije 1991. godine; otpis troškova suđenja fizičkim licima nastalih u imovinsko-pravnim odnosima po tužbenim zahtjevima podnijetim od 1991. godine i odustajanje od naplate troškova; vraćanje statusa konstitutivnog naroda; sankcionisanje govora mržnje prema Srbima u Hrvatskoj; ekonomska obnova područja Sjeverne Dalmacije, Like, Korduna, Banije i Slavonije i dr.

Petnaest godina poslije završetka rata u Hrvatskoj nisu riješeni brojni problemi preko 400.000 Srba koji su izbjegli ili su prognani iz svojih stanova i kuća u periodu od 1991. do 1998. godine. Prilikom popisa izbjeglica u Srbiji 1996. godine urađeno je i evidentiranje imovine oko 76.000 privatnih lica i firmi. Nažalost, javnost i dalje nije upoznata da li je Vlada Srbije obradila popisni materijal i sastavila zvaničan izvještaj o vrijednosti imovine izbjeglih i prognanih lica. Vrijednost evidentirane imovine izbjeglih i prognanih Srba iz Hrvatske procjenjuje se na oko 30 milijardi evra. Prema nezvaničnim procjenama izbjegli i prognani Srbi su imali oko 600.000 hektara zemljišta, oko 18 miliona kvadratnih metara građevinskog prostora, od čega 14 miliona kvadratnih metara stambenog i 4 miliona kvadratnih metara poslovnog prostora. Kada je u pitanju ostala pokretna i nepokretna imovina izbjegli i prognani Srbi su, između ostalog, ostali bez oko 400.000 poljoprivrednih mašina, oko 64.000 motornih vozila; oko 440.000 opremljenih spavaćih i dnevnih soba, kuhinja i trpezarija; oko 760.000 raznih kućanskih aparata i tehnički uređaja, oko 980.000 grla krupne stoke; oko 18 miliona čokota vinove loze, oko 8 miliona stabala voćki; oko 120.000 košnica; oko 24.000 bunara i cisterni površine oko 960.000 m2i velike količine umjetničkih predmeta, zlatnog i srebrenog nakita, kao i predmeta od kože. U bankama je ostalo oko 180 miliona tadašnjih njemačkih maraka i oko 3,5 milijardi dinara, te oko 600 miliona dinara u hartijama od vrijednosti. Uništeno je ili oštećeno oko 40.000 stambenih i oko 40.000 pomoćnih objekata a oduzeto oko 40.000 nosilaca stanarskog prava ostalo je bez stanova; Veliki broj preduzeća iz Srbije potražuje imovinu u Hrvatskoj u vrijednosti oko 1, 8 milijardi evra.

Ovu Peticiju ćemo predati zvaničnim predstavnicima Evropske unije, Republike Hrvatske i Republike Srbije.

Mi, doljepotpisana lica koji smo uslijed događaja od 1991. do 1998. godine izbjegli ili prognani iz Hrvatske, koji smo se iselili prije rata iz Hrvatske ili vodimo porijeklo iz Hrvatske apelujemo na Savjet ministara Evropske unije, Evropsku komisiju, Evropski parlament, Savjet Evrope i Organizaciju za Evropsku bezbednost i saradnju.

da od Hrvatske zahtjevate da poštuje međunarodna dokumenta o ljudskim pravima (Evropska konvencija o zaštiti osnovnih ljudskih prava i sloboda i njeni protokoli; Međunarodni pakt o građanskim i političkim pravima, Međunarodni pakt o ekonomskim, socijalnim i kulturnim pravima; Povelja Evropske unije o osnovnim pravima i dr.) koji predstavljaju osnov za trajno i sveobuhvatno riješavanje pitanja imovine, stanarskih, stečenih i drugih prava izbeglica.

Da od Hrvatske i Srbije zahtjevate da poštuju bilateralna i regionalna dokumenta kojim se štite imovinska, stečena i ostala prava izbjeglih i prognanih lica (Sporazum o normalizaciji između SR Jugoslavije i R. Hrvatske potpisan avgusta 1996. godine, Sporazum o sukcesiji između država nastalih na prostoru bivše Jugoslavije potpisan 2001., a stupio na snagu 2004. godine; Sarajevska deklaracija koju su potpisali nadležni ministri Srbije i Crne Gore, Hrvatske i Bosne i Hercegovine januara 2005. godine); da afirmišete princip da Hrvatska ne može postati član Evropske unije ako ne prizna, zaštiti, vrati ili se obaveže na pravičnu nadoknadu pokretne i nepokretne imovine, stanarskih, stečenih, i drugih uskraćenih prava izbjeglim, prognanim i drugim licima, kao i da prestane sa neopravdanim hapšenjima i suđenjima bez konkretnih dokaza, jer smo ubijeđeni da nije moguće uspostaviti trajni mir, stabilnost; povjerenje i pomirenje među narodima i državama zapadnog Balkana bez sveobuhvatnog, trajnog i pravičnog riješenja problema izbjeglištva; Ovu peticiju predaćemo u središtu Delegacije Evropske komisije u Beogradu za:

G-dina Hermana van Rempoja, predsjednika Saveta Evropske unije i g- dina Žoze Manuela Barosa, predsjednika Evropske komisije; Pisma koja se pozivaju na ovu peticiju poslaćemo:

1. G-din Jerži Buzek, predsjednik Evropskog parlamenta;

2. G-din Eduard Kukan, predsjedavajući Komisije za Jugoistočnu Evropu

Evropskog parlamenta ili šef delegacije za zapadni Balkan Evropskog parlamenta;

3. G-din Hans Svoboda, specijalni izvjestilac Evropskog Parlamenta za Hrvatsku;

4. G-đa Ketrin Ešton, komesar za spoljnju politiku i bezbednost Evrpske

komisije;

5. G-din Štefan File, komesar za proširenje Evropske komisije;

6. G-din Majkl Li, generalni direktor Generalnog direktorata za

proširenje pri Evropskoj komisiji;

7. G-din Pjer Mirel, direktor za zapadni Balkan Generalnog direktorata

za proširenje pri Evropskoj komisiji;

8. G-din Dirk Lange, šef Odjeljenja za Hrvatsku u Generalnom direktoratu

za proširenje pri Evropskoj komisiji i glavni pregovarač Evropske komisije u pregovorima sa Hrvatskom;

9. G-din Mevlut Čavošoglu, predsjednik Parlamentarne skupštine Savjeta Evrope;

10. G-din Torbjorn Jagland, generalni sekretar Savjeta Evrope;

11. G-din Mark Perin de Brišambo, generalni sekretar Organizacije za

evropsku bezbednost i saradnju;

12. G-din Antonio Gutereš, Visoki komesar Ujedinjenih nacija za izbjeglice;

Zahtev hrvatskim vlastima

Mi, doljepotpisana lica koji smo uslijed događaja od 1991. do 1998. godine izbjegli prognani iz Hrvatske, koji smo se iselili prije rata iz Hrvatske ili vodimo porijeklo iz Hrvatske zahtjevamo od Vlade Republike Hrvatske i drugih hrvatskih institucija:

1. da poštujete međunarodna dokumenta o ljudskim pravima (Evropska konvencija o zaštiti osnovnih ljudskih prava i sloboda i njeni protokoli; Međunarodni pakt o građanskim i političkim pravima, Međunarodni pakt o ekonomskim, socijalnim i kulturnim pravima; Povelja Evropske unije o osnovnim pravima i dr.) koji predstavljaju osnov za trajno i sveobuhvatno riješavanje pitanja imovine, stanarskih, stečenih i drugih prava izbeglica.

2. da poštujete bilateralna i regionalna dokumenta kojim se štite imovinska, stečena i ostala prava izbjeglih i prognanih lica (Sporazum o normalizaciji između SR Jugoslavije i R. Hrvatske potpisan avgusta 1996. godine, Sporazum o sukcesiji između država nastalih na prostoru bivše Jugoslavije potpisan 2001., a stupio na snagu 2004. godine; Sarajevska deklaracija koju su potpisali nadležni ministri Srbije i Crne Gore, Hrvatske i Bosne i Hercegovine januara 2005. godine); da priznate, zaštitite, vratite ili se obavežete na pravičnu nadoknadu pokretne i nepokretne imovine, stanarskih, stečenih, i drugih uskraćenih prava izbjeglim, prognanim i drugim licima, kao i da prestanete sa neopravdanim hapšenjima i suđenjima bez konkretnih dokaza, jer smo ubijeđeni da nije moguće uspostaviti trajni mir, stabilnost; povjerenje i pomirenje među narodima i državama zapadnog Balkana bez sveobuhvatnog, trajnog i pravičnog riješenja problema izbjeglištva;

Ovu peticiju predaćemo Predsjedniku Republike Hrvatske Ivi Jospipoviću i Predsjednici Vlade Republike Hrvatske Jadranki Kosor. Pismo koje se poziva na ovu peticiju poslaćemo potpredsjedniku Vlade Republike Hrvatske Slobodanu Uzelcu.

Zahtev srpskim vlastima

Mi, doljepotpisana lica koji smo uslijed događaja od 1991. do 1998. godine izbjegli ili prognani iz Hrvatske, koji smo se iselili prije rata iz Hrvatske ili vodimo porijeklo iz Hrvatske zahtjevamo od Vlade Republike Srbije da izbjegličko pitanje definiše kao jedno od svojih prioriteta i:

Da se kod Evropske unije i drugih međunarodnih organizacija daleko aktivnije zalažete za poštovanje međunarodnih dokumenata o ljudskim pravima (Opšta deklaracija Ujedinjenih nacija o pravima čovjeka, Evropska konvencija o zaštiti osnovnih ljudskih prava i sloboda i njeni protokoli; Međunarodni pakt o građanskim i političkim pravima, Međunarodni pakt o ekonomskim, socijalnim i kulturnim pravima i dr.) koji predstavljaju osnov za trajno i sveobuhvatno riješavanje pitanja imovine, stanarskih, stečenih i drugih prava izbeglica.

Da se u razgovorima sa predstavnicima Hrvatske daleko aktivnije zalažete za poštovanje bilateralnih i regionanih dokumenata koji se štite prava izbjeglih i drugih lica, posebno pravo na povratak imovine ili pravičnu naknadu (Sporazum o normalizaciji između SR Jugoslavije i R. Hrvatske potpisan avgusta 1996. godine, Sporazum o sukcesiji između država nastalih na prostoru bivše Jugoslavije potpisan 2001., a stupio na snagu 2004. godine; Sarajevska deklaracija koju su potpisali nadležni ministri Srbije i Crne Gore, Hrvatske i Bosne i Hercegovine januara 2005. godine); da se kod Savjeta ministra Evropske unije, Evropske komisije i drugih evropskih institucija zalažete za princip da Hrvatska ne može postati član Evropske unije ako ne prizna, zaštiti, vrati ili se obaveže na pravičnu nadoknadu pokretne i nepokretne imovine, stanarskih, stečenih, i drugih uskraćenih prava izbjeglim, prognanim i drugim licima u skladu sa uspostavljenim standardima i normama međunarodnog prava.

Da se aktivnije založite za riješavanje ključnih problema sadašnjih i bivših izbjeglica u procesu integracije u Srbiji, a to su stanovanje i zapošljavanje (hitno realizovati zajam Banke za razvoj Savjeta Evrope u visini 10 miliona evra, koji je odobren još 2005. godine, za izgradnju stanova za izbjegla i prognana lica; uzeti nove povoljne zajmove u daleko većem iznosu; osloboditi izbjegla i prognana lica plaćanja dijela taksi u procesu legalizacije tj. prostor od 35 m2po nosiocu domaćinstva plus 10 m2po članu domaćinstva treba da bude besplatan a za preostali dio stambenog objekta bi plaćali kao i ostali građani.

Da se formira Savjet za izbjegla lica koji će se baviti isključivo riješavanjem problema izbeglih lica na čijem bi čelu bio Predsjednik Republike Srbije ili Predsjednik Vlade Republike Srbije.

Ovu peticiju predaćemo Predsjedniku Republike Srbije Borisu Tadiću i Predsjedniku Vlade Republike Srbije Mirku Cvetkoviću.

Koalicija udruženja izbjeglica u Republici Srbiji