Mada Stanko Subotić tvrdi da je do svojih 650 miliona evra, na koliko ga je procenio poljski list "Vprost", stekao legalno, ostaje činjenica da je veletrgovina cigaretama na Balkanu tokom devedesetih bila i opasan i komplikovan posao. Sa velikim kompanijama – proizvođačima, mogao se i za vreme sankcija uz izvestan trud postići dogovor o distribuciji na određenom području. Duvanska industrija, jednostavno, nije gadljiva na novac. Mnogo veći problem je predstavljala organizacija distribucije cigareta u bivšoj Jugoslaviji. Takav posao jednostavno nije mogao da se radi bez političkog pokroviteljstva i podrške Državne bezbednosti.

Svojevremeno je Subotić izjavio da sve do 1995. kada mu je neki dug kompenzovan cigaretama "Makedonija tabaka" nije shvatio koliko je para u trgovini duvanom. Ako je to tačno, ispada da je bio među poslednjim koji je to shvatio u Srbiji.

O profilu Stanka Subotića pročitajte više u ovde citiranom članku Švajcarski krojač, VREME | BR 1003 | 25. MART 2010.

PRVOSTEPENA ODLUKA

Presudom Višeg suda u Beogradu, Posebno odeljenje, K. Po1 103/10 od 28. oktobra 2012. godine:

– okr. Stanko Subotić je oglašen krivim zbog izvršenja krivičnog dela zloupotreba službenog položaja u produženom trajanju iz člana 359, stav 4. u vezi sa stavom 3. i 1. u vezi sa članom 61. KZ i osuđen na kaznu zatvora u trajanju od 6 godina. Takođe, prvostepenom presudom je delimično dosuđen imovinsko- pravni zahtev, te je okr. Stanko Subotić obavezan da na račun budžeta oštećene Republike Srbije plati iznos od 75.821.404,49 dinara, dok je za preostali iznos imovinsko – pravnog zahteva oštećena upućena na parnični postupak;

– zbog izvršenja krivičnog dela zloupotreba službenog položaja u pomaganju, u produženom trajanju, iz člana 359, stav 4. u vezi sa stavom 3. i 1. u vezi sa članom 35. i 61. KZ okr. Nikola Milošević je osuđen na kaznu zatvora u trajanju od 4 godine i 6 meseci, okr. Milan Ranković je osuđen na kaznu zatvora u trajanju od 2 godine, okr. Jovica Ranđelović je osuđen na kaznu zatvora u trajanju od 3 godine i 6 meseci, okr. Milan Milanović je osuđen na kaznu zatvorau trajanju od 3 godine, okr. Luka Nenadić je osuđen na kaznu zatvora u trajanju od 2 godine i okr. Ivana Olujić je osuđena na kaznu zatvora u trajanju od 1 godine;

– okr. Miroslav Pešić je zbog izvršenja krivičnog dela zloupotreba službenog položaja pomaganjem iz člana 359, stav 4. u vezi sa stavom 3. i 1. u vezi sa članom 35. KZ osuđen na kaznu zatvora u trajanju od 10 meseci;

– zbog izvršenja, u saizvršilaštvu, krivičnog dela zloupotreba službenog položaja u produženom trajanju iz člana 359, stav 3. u vezi sa stavom 1. u vezi sa članom 33. i 61. KZ okr. Mihalj Kertes je osuđen na kaznu zatvora u trajanju od 4 godine, okr. Stevan Banović je osuđen na kaznu zatvora u trajanju od 3 godine i 6 meseci i okr. Dragi Dodevski je osuđen na kaznu zatvora u trajanju od 1 godine i 4 meseca.

– okr. Nebojša Nikolić je zbog izvršenja, u saizvršilaštvu, krivičnog dela zloupotreba službenog položaja iz člana 359, stav 3. u vezi sa stavom 1. u vezi sa članom 33. KZ osuđen na kaznu zatvora u trajanju od 2 godine. Takođe, prvostepenom presudom od okr. Stevana Banovića i Nebojše Nikolića je oduzeta imovinska korist pribavljena izvršenjem krivičnih dela, te su ovi okrivljeni solidarno obavezani da na ime iste plate na račun budžeta Republike Srbije iznos od 300.000,oo evra u dinarskoj protivvrednosti i

– okr. Miodrag Zavišić je zbog izvršenja krivičnog dela zloupotreba službenog položaja u produženom trajanju iz člana 359, stav 3. u vezi sa stavom 1. u vezi sa članom 61. KZ osuđen na kaznu zatvora u trajanju od 1 godine.

Okrivljeni Stanko Subotić je oglašen krivim što je u periodu od 1995. do 31. oktobra 1996. godine, na teritorije Republike Srbije i Republike Makedonije, u nameri da sebi i drugima pribavi protivpravnu imovinsku korist, zloupotrebio službeni položaj u svojstvu odgovornog lica – vlasnika i direktora preduzeća "M", iskorišćavanjem svog službenog položaja, ugovarao kupoprodaju cigareta u ime svog preduzeća "M" od inodobavljača, za efektni strani novac i to na ime preduzeća "M" i na ime nepostojećeg preduzeća "Succes", za koje je znao da je nepostojeće i da nije regostrovano u registru preduzeća, koje cigarete su uvežene na teritoriju tadašnje SRJ bez evidentiranja u Saveznoj upravi carina Savezne Republike Jugoslavije, smeštene u zakupljene magacine, odakle je vršena prodaja cigareta krajnjim korisnicima, fizičkim licima na teritoriji Republike Srbije za gotov novac, bez ikakvog knjigovodstvenog evidentiranja ovog prometa u knjigovodstvenoj evdienciji preduzeća "M", pa je prodajom cigareta krajnjim korisnicima na teritoriji Republike Srbije bez obračuna i plaćanja državi carine i drugih javnih prihoda, pribavio sebi i drugima protivpravnu imovinsku korist u ukupnom iznosu od 75.821.404,49 dinara (protivvrednost tadašnjih 22.897.093,1 DEM i 6.415.415,98 UDA dolara), u čemu su mu sa umišljajem pomogli okr. Nikola Milošević, Milan Ranković, Jovica Ranđelović, Milan Milanović, Luka Nenadić, Ivana Olujić i Miroslav Pešić.

Okrivljeni Mihalj Kertes je oglašen krivim što je u svojstvu službenog lica – direktora Savezne uprave carina, iskorišćavanjem svog službenog položaja i prekoračenjem granica svojih službenih ovlašćenja, postupio protivno opštim aktima SUC i suprotno Pravilniku o unutrašnjoj organizaciji i sistematizaciji radnih mesta u Saveznoj upravi carina kojim su između ostalog regulisana ovlašćenja i odgovornosti službenih lica raspoređenih u Odeljenju za suzbijanje krijumčarenja i carinske istrage Savezne uprave carina, odredio grupu ljudi, inače radnika carine, uglavnom njegovih poznanika, kumova ili rođaka, od kojih su neki bili bez ikakvog radnog iskustva na carini i bez neophodne stručne spreme za obavljanje carinskih poslova i stavio ih pod svoju isključivu kontrolu, te nekima dao na upotrebu putnička vozila Savezne uprave carine sa policijskim registarskim oznakama, da bi isti na graničnom prelazu od redovnih carinskih radnika preuzeli potpunu carinsku kontrolu i nadzor nad ulaskom kamiona sa cigaretama koje su bez evidentiranja u Saveznoj upravi carine uvežene, a koji su za postupanje u službi odgovarali isključivo njemu, kao direktoru Savezne uprave carina. Okrivljeni Stevan Banović je oglašen krivim što je u svojstvu službenog lica – višeg saradnika za suzbijanje krijumčarenja i carinske istrage – Odsek za suzbijanje krijumčarenja Savezne uprave carina, okr. Nebojša Nikolić u svojstvu službenog lica – carinik – saradnik u Carinskoj ispostavi Aerodrom Beograd, Odsek za poslove kontrole putničkog prometa i carinski nadzor i okr. Dragi Dodevski u svojstvu službenog lica – saradnika za suzbijanje krijumčarenja u Odeljenju za suzbijanje krijumčarenja i carinske istrage Savezne uprave carina; svi kao radnici Savezne uprave carina, prekoračenjem granica svojih službenih ovlašćenja, iskorišćavanjem ovlašćenja dobijenih od okr. Mihalja Kertesa kome su isključivo odgovarali, na graničnim prelazima Kelebija i Preševo omogućavali ulazak teretnih motornih vozila sa cigaretama preduzeća "M" sa teritorije Mađarske i Makedonije na teritoriju Savezne Republike Jugoslavije, bez carinskog evidentiranja na graničnim prelazima, a okr. Stevan Banović i Dragi Dodevski i vršili pratnju transportnih motornih vozila sa cigaretama do magacina u Rumenci, svi sa namerom da vlasniku ovih cigareta pribave protivpravnu imovinsku korist u ukupnom iznosu od najmanje 600.000,oo nemačkih maraka, koji novac su dobili od okr. Stanka Subotića. Okrivljeni Miodrag Zavišić je zloupotrebio službeni položaj u svojstvu službenog lica – načelnika SUP Novi Sad tako što je sprečio kontrolu poslovanja preduzeća "M" u magacinu i Futogu i Rumenci od strane ovlašćenih službenih lica MUP, a znajući da se u ovim magacinima vrši skladištenje i nelegalna prodaja cigareta i time omogućio dalju nelegalnu prodaju cigareta zatečenih u ovim magacinima, sve u nameri da vlasniku istih cigareta pribavi protivpravnu imovinsku korist.

Takođe, prvostepenom presudom okr. Ivana Krčmaričić je oslobođena od optužbe da je izvršila produženo krivično delo zloupotreba službenog položaja iz člana 359, stav 4. u vezi sa stavom 1. i 3. u vezi sa članom 35. i 61. KZ, dok je okr. Milovan Popivoda oslobođen od optužbe da je izvršio, u saizvršilaštvu, produženo krivično delo zloupotreba službenog položaja iz člana 359, stav 3. u vezi sa stavom 1. u vezi sa članom 33. i 61. KZ.

Optužnicom Tužioca za organizovani kriminal okr. Ivani Krčmaričić i Milovanu Popivodi je stavljeno na teret da je u periodu od 1995. do kraja 1996. godine postali pripadnici kriminalne grupe i prihvatila aktivnosti kriminalne grupe koju je organizovao okr. Stanko Subotić, kao svoje i izvršavali određene aktivnosti koje su se u konkretnim situacijama pred njih postavljale, kojima su sa umišljajem bitno doprineli ostvarenju plana delovanja i pribavljanja imovinske koristi.

PODNOSIOCI ŽALBE

Tužilac za organizovani kriminal i branioci svih okrivljenih, sem okr. Ivane Krčmaričić i Milovana Popivode.

DRUGOSTEPENA ODLUKA

Posebno odeljenje za organizovani kriminal Apelacionog suda u Beogradu, nakon većanja, donelo je 8. februara 2013. godine rešenje Kž1 Po1 8/12 kojom je ukinulo prvostepenu presudu i predmet vratio prvostepenom sudu na ponovno suđenje.

Po nalaženju Apelacionog suda prvostepena presuda je doneta uz bitne povrede odredaba krivičnog postupka koje se sastoje u sledećem: sud je povredio odredbe krivičnog postupka u pogledu postojanja optužbe ovlašćenog tužioca, u tome što je optužba prekoračena, što se prvostepena presuda zasniva na dokazima na kojima se po odredbama Zakonika o krivičnom postupku ne može zasnivati, što je izreka presude protivrečna sama sebi i datim razlozima, što presuda uopšte nema razloga ili u njoj nisu navedeni razlozi o činjenicama koje su predmet dokazivanja, a dati razlozi su potpuno nejasni i u znatnoj meri protivrečni, kao i što u toku glavnog pretresa nije primenio odnosno nepravilno je primenio neku odredbu Zakonika o krivičnom postupku, a to je bilo od odlučnog uticaja na donošenje zakonite i pravilne presude. Usled učinjenih bitnih povreda odredaba krivičnog postupka i činjenično stanje u pobijanoj presudi je ostalo pogrešno i nepotpuno utvrđeno.

U obrazloženju rešenja Apelacionog suda se, između ostalog, navodi da su osnovani žalbeni navodi branilaca okrivljenih da imajući u vidu da okrivljenima izmenjenom optužnicom nije stavljeno na teret da su izvršili krivično delo iz oblasti organizovanog kriminala, iako iz činjeničnog opisa proizlazi da su preduzeli radnje zločinačkog udruživanja, to prvostepeni sud nije mogao da primenjuje procesno zakonodavstvo u vreme preduzimanja pojedinih procesnih radnji, dakle u vreme glavnog pretresa i donošenja odluka sada važećeg Zakonika o krivičnom postupku u celosti.

Izvor:
Apelacioni sud u Beogradu – Donete odluke – organizovani kriminal – 22. mart 2013. godine – STANKO SUBOTIĆ I DR.