Premijer Mađarske Viktor Orban sredinom leta odobrio je prvih 35 miliona evra pomoći mađarske Vlade Republici Srpskoj. Tako će od prvog septembra poljoprivrednici iz Srpske i distrikta Brčko moći da se prijave za subvencije mađarske vlade za kupovinu opreme i alata za poljoprivredu.

Ovaj poklon Republici Srpskoj došao je kao prva donacija u okviru mađarskog fonda, formiranog prošle godine u novembru nakon susreta lidera bosanskih Srba Milorada Dodika Viktora Orbana u Banjaluci. Kako je tada najavljeno, u okviru fonda RS-u će ukupno biti donirano oko 100 miliona evra.

Iako je poznato da Orban već godinama unazad ulaže i finansira mađarske zajednice u dijaspori preko Fonda Betlen Gabor, finansiranje RS-a je presedan jer tu Mađara gotovo da nema. Prema popisu iz 2013, u čitavoj BiH ne živi ni 350 Mađara.

Međutim, pored donacija mađarske države, mađarske firme, za koje se veruje da su povezane sa državnim vrhom u Budimpešti, žele da preuzmu većinsko vlasništvo nad nekim od važnih preduzeća u Republici Srpskoj, poput Solarne elektrane Trebinje 1. Mađarska kompanija Lugos Renewables biće većinski vlasnik elektrane (70 odsto), a ugovor javnosti nije još uvek poznat.

Opozicione partije u Republici Srpskoj postavljaju pitanje da li se tu zaista radi o investiciji koja ide na ruku građanima, ili je to načinu da Orban pomogne Dodiku u prikupljanju sredstava za izbore koji će se održati 2. oktobra.

Da postoji zabrinutost što Orban koristi novac poreskih obveznika Mađarske da bi finansirao Dodika, rekla je u utorak uveče i poslanica Evropskog parlamenta iz Mađarske Katalin Cseh. "Smatram da je veoma uznemirujuće što je Orban odlučio da njegovu (Dodikovu) izbornu kampanju finansira velikim delom novcem mađarskih poreskih obveznika, kao i nekim vrlo zapaljivim izjavama kojim ga je podržao, a one se odnose na tbosanske i hrvatske tenzije“.  Ocenila je da je Orbanovo ponašanje i "opasno mešanje“ u političke poslove zemlje koja je "već u vrlo krhkoj situaciji“.

Kako je pod britanskim i američkim sankcijama, ali i pod pritiskom sankcija država EU prethodne dve godine, pored Rusa i Kineza snažan Dodikov saveznik u inostranstvu je Viktor Orban.

Prvi značajniji susret dva lidera dogodio se 2019. godine, kada su Dodika ugostili u Budimpešti. Iako se nagađa da je Dodika i Orbana spojio Aleksandar Vučić, Orban je nekoliko puta dolazio i u privatnu posetu Miloradu Dodiku u rodnim Laktašima. Inače, poznat je Orbanov stav, blizak Dodikovom, da je "izazov“ integrisati Bosnu i Hercegovinu sa dva miliona muslimana.

S.P./RSE/N1

 

Čitajte dnevne vesti, analize, komentare i intervjue na www.vreme.com