Vlada Srbije izgradila je bliske odnose sa emiratskom kompanijom G42, koju istraživači smatraju produženom rukom digitalne autokratije Ujedinjenih Arapskih Emirata (UAE) i upozoravaju na njene skrivene tendencije ka prikupljanju zdravstvenih podataka, preko kineskih partnera, piše Balkanska istraživačka mreža (BIRN)

Kompanija G42 iz Ujedinjenih Arapskih Emirata, koja je zbog proizvodnje intruzivnih tehnologija, prikupljanja podataka, saradnje sa izraelskom vojnom industrijom, emiratskim bezbednosnim strukturama i kineskim firmama koje su na “crnoj listi” SAD-a nazvana “izvoznikom digitalne autokratije”, ostala je u medijskoj senci Srbije iako je sve bliskiji partner Vlade i predsednika Vučića.

Saradnja G42 i Srbije ogleda se u izgradnji fabrike za proizvodnju Sinofarm kineske vakcine i najavljenoj saradnji na razvoju veštačke inteligencije u Srbiji. Sa predstavnicima firme nekoliko puta se sreo i predsednik Vučić razgovarajući na temu “saradnje u oblastima medicine, nauke, razvoja veštačke inteligencije i najnovijih tehnologija”.

Inostrani naučni geopolitički članci, do kojih je BIRN došao, ukazuju da G42 teži širenju svoje masovne baze digitalnih podataka putem različitih izvora i neretko van granica matične zemlje, izvan potrebe i mimo prvobitno postavljene svrhe prikupljanja podataka. Iz pobrojanih razloga, kompanija je u međunarodnim krugovima dobila nadimak Palantir 2.0, poredeći je sa američkom kompanijom Palantir koju je Edvard Snouden kritikovao zbog njenog dugogodišnjeg globalnog neovlašćenog nadzora, masovnog profilisanja građana i kontroverzne saradnje sa američkom tajnom službom NSA.

Kako se navodi u naučnim člancima, a potvrđuju sagovornici BIRN-a, do pristupa podacima G42 dolazi direktno saradnjom sa državama ili indirektno, kroz moguću razmenu podataka sa biomedicinskim kompanijama sa kojima je G42 uspostavio čvrstu saradnju, a koje su prisutne u Srbiji.

Marva Fatafta, istraživač u nevladinoj organizaciji AccessNow koja se bavi ljudskim pravima u digitalnom prostoru, kaže za BIRN da Ujedinjeni Arapski Emirati teže izvozu digitalne autokratije, te da poslovni interesi kompanije kakva je G42 u zemljama poput Srbije mogu biti eksploatacija osetljivih podataka.

“Kompanije imaju obavezu da poštuju propise o zaštiti podataka zemlje u kojoj su poslovno aktivni ali države su te koje moraju da postave mehanizme zaštite i obave `dužnu pažnju` na to koga uzimaju za partnere. Zloupotreba podataka može doći i od kompanije i od države, ako ima nisku stopu poštovanja ljudskih prava”, kaže Fatafta.

Ceo tekst pročitajte na sajtu BIRN-a.

B.G./BIRN