Spekulacije o postojanju logora za pripadnike Ujgura i drugih muslimanskih manjina u Kini, koje tamošnja vlast smatra “ekstremistima”, pojavile su odavno. U utorak su BBC, “Dejli mejl”, “Telegraf UK”, “Le Mond”, “El Pais”, “Špigel” i još nekolicina svetskih medija obelodanili fajlove koji navodno dolaze sa hakovanog servera kompjutera jedne policijske stanice u Kini. Tu su fotografije zatvorenika, lični podaci policajaca koji čuvaju logore, protokoli ponašanja čuvara kao i slike iz kampova, na kojima se između ostalog vide naoružani čuvari i vezani logoraši. Podaci datiraju iz 2017. i 2018. godine, a logori se nalaze u blizini Kašgara u provinciji Sinđang na krajnjem severozapadu Kine.

Većina fotografija iz unutrašnjosti kampa datira iz logora Šufu koji se nalazi južno od Kašgara i u kojeme je prema dokumentima zatvoreno 3.722 “studenta” koje čuva 366 čuvara.

Mediji kojima su dostavljeni fajlovi tvrde da su informacije verifikovane u višemesečnoj istrazi, te da su identitete logoraša potvrdili njihovi rođaci koji se uglavnom nalaze van Kine.

Podatke je neimenovani haker dostavio akademiku Dr. Adrianu Zenzu iz Memorijalne fondacije žrtvava komunizma, koji ih je prosledio konzorcijumu istraživačkih novinara među kojima su i pomenuti mediji.

Ujguri “inficirani ekstremističkim mislima”

Prema podacima dostavljenim vodećim zapadnim medijima logor čuvaju mitraljeska gnezda i snajperisti, a navodno imaju naređenja da odmah pucaju na svakoga ko pokuša da pobegne. Zatvorenikaima u svim uzrastima, a među procurelim fotografijama najmalađa devojka ima oko 15 godina, dok je najstarija žena navršila 73. Kao razlozi zašto su tu, navode se različite stvari: od puštanja brade koja asocira na islamsku tradiciju, preko čitanja islamskih knjiga i čvrsto utemeljenih islamskih verovanja, do putovanja u, kako kažu, “osetljive države”.

Čuvari na pojedinim slikama nose opremu za razbijanje demonstracija i pobuna, dok su na drugim naoružani drvenim palicama nalik pendrecima. Na većini slika su zatvorenici vezani lisicama.

Pored dokumenata iz logora, objavljeni su i poverljivi govori kineskih zvaničnika, gde se navodi da je “oko dva miliona Ujgura inficirano sa ekstremističkim mislima”, te da ih je potrebno “prevaspitati”.

Prema pisanju “Dejli mejla” kineska vlada nije demantovala procurele informacije i postojanje kampova, već se oglasila rečima da ti kampovi služe za borbu protiv “nasilnog terorizma, radikalizma i separatizma”, te da nemaju veze sa “ljudskim pravima i religijom”.

Zvanični Peking je kao razloge postojanja “dobrovoljnih škola” navodio česte terorističke napade u regiji gde žive Ujguri, te objašnjavao da sada ti stanovnici žive “siguran, srećan i ispunjen” život.

Pored fotografija zatvorenika, postoji i preko 2.000 fotografija ljudi koji su pod stalnim nadzorom kineske policije, dok je pronađena i baza podataka sa ličnim podacima četvrt miliona Ujgura.

Poseta komearke za ljudska prava UN

Visoka Komesarka za ljudska prava Ujedinjenih Nacija Mišel Bašele otputovala je u Sinđjang da pokuša da pronađe dokaze na terenu, ali posetu strogo kontrolišu kineske vlasti, te će joj verovatno biti dopušteno da vidi samo ono što je podobno. Ovo je prva poseta Visokog Komesara UN-a Kini od 2005. godine.

Kineske vlasti su još 2019. godine obznanile da se kampovi za Ujgure postepeno zatvaraju, te da je većina studenata “završila školovanje”. Godinu dana kasnije, “Bazfid njuz” je objavio satelitske snimke koji navodno ukazuju da logori i dalje postoje i rade, kao i da se grade novi.

Provincija Sinđang se nalazi na severozapadu Kine i graniči sa Kazahstanom, Kirgistanom i Tadžikistanom. Ujguri su godinama unazad na meti kineskih vlasti, zbog reigije, odnosno islama.

F.M./Dayly Mail/BBC

 

Čitajte dnevne vesti, analize, komentare i intervjue na www.vreme.com