Premijer Mađarske Viktor Orban objavio je na Instagramu fotografiju na kojoj nosi crveno-belo-zeleni šal sa mapom "Velike Mađarske“, zapravo Mađarske u granicama do 1919. godine na kojoj su ucrtani delovi Srbije, Hrvatske, Slovenije, Bosne i Hercegovine, Austrije, Slovačke, Rumunije i Ukrajine. Zovu je i "Svetostefanska Mađarske“, po prvom kralju Mađarske početkom 11. veka Stefanu, koji je kasnije proglašen za sveca.

Taj šal oko vrata premijera Mađarske nije nikakva slučajnost, nikakav izolovan incident, već predstavlja srž Orbanovog nacionalističkog populizma i ima utemeljenje u novom mađarskom Ustavu, "Orbanovom Ustavu“, u kome piše: "Poštujemo svetu krunu, koja otelovljava ustavni, državni kontinuitet Mađarske i jedinstvo nacije…" Negde kasnije se ipak utvrđuje da je Mađarska republika, mada ime države nije kao ranije "Republika Mađarska", nego samo "Mađarska". Ta kruna jeste simbol "Svetostefanske Mađarske" čiji grb u levom polju štita ima četiri srebrne trake koje simbolizuju četiri "mađarske“ reke – Dunav, Tisu, Dravu i Savu. U srednjem polju se nalazi krst, a u desnom polju tri zelena brda, tri "mađarska“ brda, koja simbolizuju Tatru, Matru i Fatru. Matra je stvarno u Mađarskoj, Tatra većim delom u Slovačkoj, manjim u Poljskoj, Fatra je u Slovačkoj.

Negodovanje zbog šala

Prva je i najenergičnije na Orbanov šal reagovala Ukrajina. Ambasador Mađarske u Kijevu pozvan je u ministarstvo inostranih poslova gde mu je rečeno da "unapređivanje revizionističkih ideja ne doprinosi razvoju ukrajinsko-mađarskih odnosa i ne odgovara principima evropske politike.“

Bilo je negodovanja i u Austriji i Rumuniji.

Predsednik Hrvatske Zoran Milanović je, sa druge strane, izjavio da ne bi trebalo zvanično da se reaguje na Orbanov šal jer je "smešan“, šal, ne Orban. Sa premijerom Mađarske se predsednik Hrvatske veoma dobro slaže.

Nije šal premijera Mađarske, međutim, smešan, jer se, kao što rekosmo, ne radi o pojedinačnom incidentu.

Žal za "Svetostefanskom Mađarskom“

Viktor Orban je tako 4. maja ove godine prisustvovao otkrivanju spomen ploče na granici sa Slovačkom na kojoj je uklesano: "Fiume (Rijeka) – Mađarska do mora“.

Poruka o "Svetostefanskoj Mađarskoj“ je konstanta politike predsednika mađarske vlade. Karta velike Mađarske stoji na zidu u Orbanovom kabinetu. Pod takvom kartom Orban je održao jednu sednicu predsedništva svoje partije Fides. Postoje i njegove fotografije pored globusa na kome je jasno prikazana Mađarska u granicama iz 1919.

Ta karta simbolizuje žal Mađara zbog gubitka dve trećine teritorije posle Prvog svetskog rata, što je 4. juna 1920. definisano u mirovnim sprazumu koji je potpisan u francuskom dvorcu Trijanon.

Ištvan i Balint Pastor iz Saveza vojvođanskih Mađara bi trebalo dobro da poznaju mađarsku istoriju i da su upoznati i sa Trijanonskim sporazumom i sa kartom "Velike Mađarske“, a i ako nisu, mogli su iz medija da saznaju sa čime svako malo njihov drugi predsednik Orban Viktor paradira. Nisu se, međutim, o tome javno izjašnjavali.

Nisu su izjašnjavali ni drugi predstavnici srpske vlasti o tome što najveći evropski prijatelj Aleksandra Vučića, kome predsednik Srbije kači srpsko ordenje za zasluge na grudi, paradira sa kartom Velike Mađarske i tako svojata celu Vojvodinu.

Šta bi se dogdilo da se Edi Rama pojavi na nekoj utakmici sa šalom na kome je predstavljena karta "Velike Abanije“?

"Velika Albanija“

Karta "Velike Albanije“, koja cirkuliše među Albancima, obuhvata Sandžak, Toplice i teritoriju sve do Niša; Makedoniju uskraćuje za celi zapadni deo uključujući i Skoplje; u Crnoj Gori obuhvata istočni deo – Plav, Rožaje i Podgoricu; u Grčkoj zalazi u Severni Epir.

Karta "Velike Albanije“ predstavlja žal za propuštenim istorijskim prilikama, kao kada je još unutar Osmanske imperije 10. juna 1878. preko 300 albanskih delegata osnovalo Prizrensku Ligu, koja se požurila da pošalje delegaciju na Berlinski Kongres. Berlinski Kongres je bio "sastanak na vrhu“ Nemačke, Austrougarske, Ujedinjenog kraljestva Velike Britanije, Francuske, Italije, Rusije i Osmanske imperije gde su se povlačila nove evropske granice. Pozvani su i predstavnici Srbije, Crne Gore, Bugarske i Rumunije, zemalja kojih se to ticalo. Srbija, čiji je delegat bio Jovan Ristć, tada je priznata kao Kraljevina, Crna Gora kao kneževina. Delegacija Albanaca, koja je htela da etablira albansku državu, nije primljena. Nemački kancelar Oto fon Bizmark je tada rekao da ne zna ni za kakve Albance, nazivao ih je "planinskim Turcima“ i da ga "spas duša tamošnjih plemena“ ne zanima.

Severno od Beograda se tako maše "Velikom Mađarskom“, južno a "Velikom Albanijom“, na jedno se reaguje burno, na drugo nikako.

 

Čitajte dnevne vesti, analize, komentare i intervjue na www.vreme.com