Lustracija

Od kako je propao komunizam, pročišćenje se ponovo vratilo u svakodnevni jezik. Politički, dakako. I, s obzirom na neupitne vrednosti globalnog političkog novogovora, verski takođe. Elem, lustracija: očišćenje propisanim darivanjem i/ili žrtvovanjem, izvedenica od latinskog lustratio, svečanog očišćenja od grehova, odnosno lustrum, svakih pet godina održavane svečane i javne tj. državne ceremonije žrtvovanja za očišćenje od grehova i pokajanje celog naroda. Kako Rimljani baš i nisu bili naročito originalni, lustracija je u njihov rečnik ušla iz grčkog, gde je reč katharsis među lekarima značila čišćenje iliti pražnjenje creva, a među ljubiteljima mudrosti moralno očišćenje duše, duha ili već čega god. U vreme globalizacije tumačiti lustraciju kao sranje, proliv ili proseravanje nije dopustivo, bar zbog zahteva politički korektnog jezika.

Uvek spremni politički analitičari pobednika u hladnom ratu lustraciju su definsiali kao "srednji put" između krivičnog gonjenja narušilaca ljudskih prava i komisija za istinu koje ne čine ništa više osim objavljivanja podataka o njihovom kršenju. Česi su, odnekud, prvi doneli zakon o lustraciji (1991) čije je važenje posle pet godina produženo, možda zato što je od nadležnih nadglobalnih analitičara ocenjen kao najobuhvatniji i najbolje formulisan. Ukratko, on javni/politički život pročišćava od svih koji su "služili komunistički režim" od 25. februara 1948. do 17. novembra 1989. godine, uključujući tu i "ideološke kolaboracioniste" režima, članove komunističke partije i/ili Narodnog fronta.

Recept je zanimljiv. Ne budi primenjeno – što rekao Branko Ćopić – ali neodoljivo se nameće pitanje: kako li bi izgledala sprska vlada podvrgnuta češkoj lustraciji? Ili bar nekoj komisiji za istinu? Mada – čujmo i drugu stranu – pitanje je i gde bi ovde bili postavljeni granični datumi selekcije za pročišćavanje? Od 20. oktobra 1944. do 5. oktobra 2000? Ili od već nekog datuma 1937, kad nam je vatikansko-kominternovsko-masonska internacionala poslala Generalnog Sekretara pa do osnivanja Socijalističke partije Srbije (ili do njenog ukidanja/zabrane, što da ne)? Od Rastka Nemanjića naovamo, ili od osnivanja Nacionalsocijalističke partije Nemačke, kako bismo uz blagodati lustracije okusili i okrepljenje denacifikacije? Ukratko, lako je dokazati da je lustracija ideološki – utoliko i politički, verski odnosno nemetafizički – program diskriminacije, postavljen zahtev, bez obzira da li se okončava robijom ili pranjem ruku. Ili, u politički korektnom svetu, izvinjenjem nekome, zbog nečega.

Iz istog broja

Lustracija

Redigovao Rade Tričković

Lustracija

Redigovao Vladimir Kilibarda

Lustracija

Redigovao Milivoje Radaković

Lustracija iliti klistiranje

Redigovala Nataša Ristović

Arhiva nedeljnika Vreme>

Pogledajte arhivu