Lustracija
Od kako je propao komunizam, pročišćenje se ponovo vratilo u svakodnevni jezik. Politički, dakako. I, s obzirom na neupitne vrednosti globalnog političkog novogovora, verski takođe. Elem, lustracija: očišćenje propisanim darivanjem i/ili žrtvovanjem, izvedenica od latinskog lustratio, svečanog očišćenja od grehova, odnosno lustrum, svakih pet godina održavane svečane i javne tj. državne ceremonije žrtvovanja za očišćenje od grehova i pokajanje celog naroda. Kako Rimljani baš i nisu bili naročito originalni, lustracija je u njihov rečnik ušla iz grčkog, gde je reč katharsis među lekarima značila čišćenje iliti pražnjenje creva, a među ljubiteljima mudrosti moralno očišćenje duše, duha ili već čega god. U vreme globalizacije tumačiti lustraciju kao sranje, proliv ili proseravanje nije dopustivo, bar zbog zahteva politički korektnog jezika.
Uvek spremni politički analitičari pobednika u hladnom ratu lustraciju su definsiali kao "srednji put" između krivičnog gonjenja narušilaca ljudskih prava i komisija za istinu koje ne čine ništa više osim objavljivanja podataka o njihovom kršenju. Česi su, odnekud, prvi doneli zakon o lustraciji (1991) čije je važenje posle pet godina produženo, možda zato što je od nadležnih nadglobalnih analitičara ocenjen kao najobuhvatniji i najbolje formulisan. Ukratko, on javni/politički život pročišćava od svih koji su "služili komunistički režim" od 25. februara 1948. do 17. novembra 1989. godine, uključujući tu i "ideološke kolaboracioniste" režima, članove komunističke partije i/ili Narodnog fronta.
Recept je zanimljiv. Ne budi primenjeno – što rekao Branko Ćopić – ali neodoljivo se nameće pitanje: kako li bi izgledala sprska vlada podvrgnuta češkoj lustraciji? "Nova" vlada tj vlasti ulozile su veliki trud da sacuvaju sistem (mehanizam) kojim se vladalo u ovoj zemlji, sto navodi na zakljucak da je isti dobar i nema tu sta da se popravlja, procisti ili lustrira. Isto vazi i za ljude koji predstavljaju sistem. Tako da je bez imalo sumnje odgovor na postavljeno pitanje: isto kao i bez lustracije, drugim recima svi su (smo) cisti. Ukratko, lako je dokazati da je lustracija ideološki – utoliko i politički, verski odnosno nemetafizički – program diskriminacije, postavljen zahtev, bez obzira da li se okončava robijom ili pranjem ruku. Ili, u politički korektnom svetu, izvinjenjem nekome, zbog nečega.
Znamo medjutim vrlo dobro da je "izvini(te)" najteza rec.