Lustracija

Od kako je propao komunizam, pročišćenje se ponovo vratilo u svakodnevni jezik. Politički, dakako. I, s obzirom na neupitne vrednosti globalnog političkog novogovora, verski takođe. Elem, lustracija: očišćenje propisanim darivanjem i/ili žrtvovanjem, izvedenica od latinskog lustratio, svečanog očišćenja od grehova, odnosno lustrum, svakih pet godina održavane svečane i javne tj. državne ceremonije žrtvovanja za očišćenje od grehova i pokajanje celog naroda. Kako Rimljani baš i nisu bili naročito originalni, lustracija je u njihov rečnik ušla iz grčkog, gde je reč katharsis među lekarima značila čišćenje iliti pražnjenje creva, a među ljubiteljima mudrosti moralno očišćenje duše, duha ili već čega god. U vreme globalizacije tumačiti lustraciju kao sranje, proliv ili proseravanje nije dopustivo, bar zbog zahteva politički korektnog jezika.

Uvek spremni politički analitičari pobednika u hladnom ratu lustraciju su definsiali kao "srednji put" između krivičnog gonjenja narušilaca ljudskih prava i komisija za istinu koje ne čine ništa više osim objavljivanja podataka o njihovom kršenju. Česi su, odnekud, prvi doneli zakon o lustraciji (1991) čije je važenje posle pet godina produženo, možda zato što je od nadležnih nadglobalnih analitičara ocenjen kao najobuhvatniji i najbolje formulisan. Ukratko, on javni/politički život pročišćava od svih koji su "služili komunistički režim" od 25. februara 1948. do 17. novembra 1989. godine, uključujući tu i "ideološke kolaboracioniste" režima, članove komunističke partije i/ili Narodnog fronta.

Recept je zanimljiv. Ne budi primenjeno – što rekao Branko Ćopić – ali neodoljivo se nameće pitanje: kako li bi izgledala sprska vlada podvrgnuta češkoj lustraciji? "Nova" vlada tj vlasti ulozile su veliki trud da sacuvaju sistem (mehanizam) kojim se vladalo u ovoj zemlji, sto navodi na zakljucak da je isti dobar i nema tu sta da se popravlja, procisti ili lustrira. Isto vazi i za ljude koji predstavljaju sistem. Tako da je bez imalo sumnje odgovor na postavljeno pitanje: isto kao i bez lustracije, drugim recima svi su (smo) cisti. Ukratko, lako je dokazati da je lustracija ideološki – utoliko i politički, verski odnosno nemetafizički – program diskriminacije, postavljen zahtev, bez obzira da li se okončava robijom ili pranjem ruku. Ili, u politički korektnom svetu, izvinjenjem nekome, zbog nečega.

Znamo medjutim vrlo dobro da je "izvini(te)" najteza rec.

Iz istog broja

Lustracija

Redigovao Rade Tričković

Lustracija

Redigovao Milivoje Radaković

Lustracija iliti klistiranje

Redigovala Nataša Ristović

Lustracija

Aleksandar Ćirić

Arhiva nedeljnika Vreme>

Pogledajte arhivu